قانون مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

مالیات بر ارزش افزوده چیست ؟

مالیات بر ارزش افزوده که با نام VAT شناخته می شود، مالیاتی است عام که در چند سال اخیر توسط دولت وضع شده و از فعالان کسب و کار (شخصیت های حقوقی و حقیقی) از مرحله تولید تا توزیع، اخذ می شود. وقتی یک پیراهن تولید می شود تا به دست مصرف کننده برسد، ده ها خدمت روی آن انجام می شود و باید مالیات آن ها جداگانه پرداخت شود. مالیات بر ارزش افزوده به سه دسته مصرفی ، درآمدی و تولیدی تقسیم بندی می شود و مشمولان، باید نسبت به پرداخت مالیات و عوارض در موعد مقرر اقدام تا مشمول جرایم نشوند.

 

انواع مالیات بر ارزش افزوده

1. از نوع تولیدی
2. از نوع درآمدی
3. از نوع مصرف

یک تصور اشتباه درباره VAT  این است که این مالیات ، فقط مخصوص مصرف کننده است. در حالی که تولید کننده کالا یا خدمات هم باید VAT پرداخت کند و این، تفاوت مالیات بر ارزش افزوده ای است که در زمان خرید به فروشنده داده و مالیات بر ارزش افزوده ای است که در هنگام فروش به مصرف کننده، دریافت کرده اند، VAT را پرداخت کنند. اگر  شما تولید کننده کالا یا خدمات در مناطق ویژه اقتصادی باشید، از پرداخت VAT معاف هستید. مشروط بر آن که مبادلات در محدوده منطقه ویژه باشد.

سیستم های مالیاتی در کشور به سمت فناورانه شدن پیش می رود و پیش بینی می شود تا سال ۱۴۰۳ هجری شمسی، ادارات مالیاتی ، نسبت به صدور اظهارنامه الکترونیکی برای مودیان اقدام کنند و نیاز به ارائه خود اظهاری مالیاتی نباشد. صندوق های مکانیزه فروش، خود مصداقی از این واقعیت پیش رو می باشد.

در اقتصاد های پیشرفته، هر فردی چه حقیقی و چه حقوقی، مصرف بیش تری دارد، مالیات بیش تری پرداخت می کند و هر فردی، تولید بیش تر دارد، مالیات کم تری پرداخت می کند. این ادبیات اقتصاد توسعه محور بوده و به نظر  می رسد ایران در عصر اقتصاد مقاومتی، می بایست در این مسیر گام بردارد و سیاست های مالیاتی و زیرساخت های فناورانه تحقق درآمد های مالیاتی را شفاف تر کند.

 

روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در ایران

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در ایران به روش صورت حسابی یا روش تفریقی غیر مستقیم است. روش صورت حسابی به این صورت است که هر شرکت یا بنگاه اقتصادی به هنگام خرید یک کالا علاوه بر پرداخت بهای ماده اولیه باید مالیات بر ارزش افزوده آن را نیز به فروشنده پرداخت کند. همچنین در زمان فروش کالای خود باید علاوه بر بهای کالای مشمول مالیات، مالیات بر ارزش افزوده را نیز از خریدار دریافت کند و ما به التفاوت مالیات پرداخت شده و اخذ شده را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده به سازمان مالیاتی کشور پرداخت کند.

درصورتی که مقدار مالیات پرداختی بیش تر از مقداری باشد که باید پرداخت شود، افراد می‌توانند مقدار اضافی را به دوره مالیات بعدی مولکول کنند و یا اینکه پول خود را از سازمان امور مالیاتی استرداد کنند. همچنین فرمولی که برای محاسبه ان استفاده می‌شود عبارت است از :

A1-((A1/109)*100)

 

نرخ مالیات بر ارزش افزوده

طبیعتاً نرخ مالیات بر ارزش افزوده در کشور های مختلف جهان متفاوت است و بر اساس شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن ها تعیین می شود.

برای مثال نرخ مالیات بر ارزش افزوده عمومی در سال 99 در ایران، 9 درصد بود که 6 درصد از این مقدار مربوط به مالیات بر ارزش افزوده و 3 درصد باقی مانده مربوط به عوارض ارزش افزوده می شد.

از آن جایی که مالیات بر ارزش افزوده در کشور مقصد بر روی محصولات وضع می شود، در بیش تر کشور ها هیچ نرخ مالیات بر ارزش افزوده ای به کالا ها و خدمات صادراتی تعلق نمی گیرد و به نوعی می توان گفت که نرخ این نوع کالا ها و خدمات صفر می باشد.

به همین دلیل در چنین شرایطی از سوی تولید کننده ها معمولاً مالیاتی بر قیمت نهایی کالای صادر شده وضع نمی شود.

خوب است بدانید بسیاری از مواردی که به منظور مصارف خود تهیه می کنیم، ارزش افزوده به آن ها تعلق می گیرد و جالب است بدانید که کالاهای دخانی و سوختنی مثل سیگار و تنباکو ارزش افزوده بیشتری نسبت به سایر محصولات و کالا ها دارند.

اگر میخواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید، گذراندن دوره حسابداری می تواند برای شما کاربردی و مفید باشد. یادتان باشد که دوره ای مفید و کارساز است که بتواند در کنار دانش پایه، تجربه لازم را هم به شما بدهد.

 

سامانه مالیات ارزش افزوده

در قسمت قبل نحوه محاسبه مالیات ارزش افزوده را توضیح دادیم و گفتیم که برای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده ، ارائه دهندگان کالا می توانند مالیات پرداخت شده توسط خودشان را از مالیات دریافتی کم کرده و باقی مانده آن را به حساب دولت واریز نماید که البته این موضوع نیازمند آن است که گواهی ارزش افزوده داشته باشند و مشتریان می توانند پس از استعلام گواهی ارزش افزوده این مالیات را به آنها بپردازند.

اما در پاسخ به این سوال که نحوه پرداخت مالیات ارزش افزوده چگونه است ، باید گفت که در حال حاضر این امر از طریق سامانه مالیات ارزش افزوده انجام می شود .

با این توضیح که در حال حاضر برای ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی سامانه یک پارچه مالیات ارزش افزوده به نشانی www.evat.ir ایجاد شده است که همه مودیان مالیاتی می توانند با مراجعه به سامانه ارزش افزوده و با استفاده از روش خود اظهاری ، مالیات بر ارزش افزوده شان را به صورت الکترونیکی مشخص و پرداخت کنند.

لازم به ذکر است که برای ورود به سامانه مالیات بر ارزش افزوده و ثبت اظهارنامه ارزش افزوده ابتدا باید کد اقتصادی جدید دریافت کرد . در صورتی که مودی قبلا در این سامانه ثبت نام نکرده باشد ، ابتدا بایست با انجام مراحل ثبت نام ، نام کابری و رمز عبور خود را مشخص نماید.