حسابرسی مالیاتی چیست؟ نکات حسابرسی مالیاتی

حسابرسی مالیاتی چیست؟

حسابرسی مالیاتی چیست؟ حسابرسی مالیاتی (Tax Audit) به بیان ساده فرآیند بررسی درستی اسناد و مدارک مالی و نظارت بر چگونگی رعایت مقررات مالیاتی است. در این حسابرسی، مالیات ‌بر درآمد شرکت‌ها و نحوه پرداخت آن مشخص می‌شود.

در واقع هدف حسابرسی مالیاتی مشخص‌کردن عوارض یا مالیات ‌بردرآمد بنگاه‌ها و نحوه محاسبه و پرداخت این عوارض است. لازم به ذکر می باشد که تاریخ انجام حسابرسی مالیاتی بسیار مهم است زیرا این کار باید در بازه‌های زمانی مشخص‌شده در قانون انجام شود.

 

در اینجا لازم است به این نکته اشاره کنیم که مالیات‌های تعریف شده در قانون عبارتند از مالیات غیر مستقیم و مستقیم که هرکدام زیرمجموعه‌های خود را دارد:

انواع مالیات مستقیم:

• مالیات‌بردرآمد
• مالیات بر دارایی

انواع مالیات غیرمستقیم:

• مالیات بر صادرات و واردات
• مالیات بر مصرف
• مالیات بر ارزش افزوده

 

 

مدارکی که باید در اختیار حساب‌رسان قرار گیرد

قبل از شروع کار، حساب‌رسان با نوشتن یک نامه رسمی، از سازمان درخواست می‌کنند مدارک زیر را در اختیارشان بگذارد تا امور مالیاتی کامل و با دقت انجام شود:

• نسخه‌ای از ترازنامه، صورت سود و زیان، اظهارنامه‌ها و تاریخ ارائه آن‌ها
• فهرستی از دفاتر قانونی حسابداری در سال مالی مورد نظر
• فهرست کامل واردات و صادرات با ذکر مشخصات شامل نوع کالا، نام فروشنده، نام خریدار، مبالغ دریافتی و پرداختی، تاریخ دریافت‌ها و پرداخت‌ها، تاریخ پروانه گمرکی
• فهرست معاملات مشارکتی یا مضاربه‌ای که با اشخاص انجام شده است و تمامی اطلاعات مربوط به آن شامل مبلغ، میزان سود و زیان و میزان مالیاتی که برای آن‌ها تعیین شده است.
• فهرست قرادادهای خرید یا اجاره با ذکر جزئیاتی مانند تاریخ، طرف قرارداد و مبلغ
• همه مدارکی که به عنوان اسناد حسابرسی به اداره امور مالیاتی فرستاده شده است.
• اسناد مربوط به حقوق و دستمزد و مالیاتی که برای آن‌ها تعیین شده است به اضافه تاریخ پرداخت مالیات و بیمه و شماره قبض‌های پرداخت‌شده
• جزییات مربوط به مالیات تکلیفی و معافیت‌های مالیاتی شرکت

 

نحوه حسابرسی مالیاتی

حسابرسی مالیاتی که در آموزشگاه حسابداری و دانشگاه یاد داده می شود، در چند مرحله انجام می‌شود که به شرح زیر هستند:
ابتدا کارشناسان بررسی می‌کنند که آیا انجام امور حسابرسی از طریق بررسی دفترهای روزانه، دفتر کل و دفتر دارایی ممکن است یا باید روش دیگری انتخاب شود.
در مرحله بعد بسته به حجم مبادلات شرکت و میزان حساب‌ها، بررسی می‌شود که چند نفر نیرو و چه مقدار زمان برای این کار لازم است.
پس از این که نیروهای لازم و زمان کافی اختصاص داده شد، کار حسابرسی شروع می‌شود.
نتایج بررسی دفاتر قانونی مثل دفتر روزنامه، دفتر کل و دفتر دارایی در کاربرگ‌های مخصوص به همراه شرح وضعیت ثبت می‌شود.
در هنگام بررسی این دفاتر و به طور کلی سیستم داخلی شرکت، کارشناسان متوجه می‌شوند که آیا موارد ثبت‌شده در دفترها معتبر و مستند هستند یا باید برای شفاف‌سازی حساب‌ها از روش دیگری اقدام کرد.
در نهایت نتیجه باید به اطلاع مدیر شرکت برسد و نحوه حسابرسی مالیاتی با نظر او تعیین شود.
پس از تعیین روش و انجام فرایند حسابرسی، تجزیه و تحلیل‌های لازم انجام می‌شود.
سپس گزارش‌های لازم نوشته می‌شود.
در مرحله آخر تمامی ساعت‌هایی که صرف حسابرسی مالیاتی شده است و هزینه‌های ایاب و ذهاب نوشته و جمع‌بندی می‌شود

 

از جمله مواردی که در سیستم حسابرسی مورد رسیدگی قرار می گیرند:

• مقدار درآمد
• مقدار هزینه
• صورت تمامی صادرات و واردات
• دارایی های ثابت
• صورت تمامی گردش کالا و مواد اولیه
• مالیات تکمیلی
• حقوق
• مبادلات صورت گرفته با اشخاص ثالث
• تعدیلات سنواتی
• ارزش تمام شده خدمات و کالاها
• هماهنگی و تراز حساب ها و دفاتر مالی

 

فعالیت تمام حسابرسان کشور باید زیر نظر سازمان حسابرسی باشد. تمام ادارات و شرکت های دولتی باید به سازمان حسابرسی پاسخگو باشند و تمامی فعالیت آن ها توسط این سازمان بررسی می شود.